KOLIZJA/WYPADEK DROGOWY A PSYCHOTESTY

20 maja 2019
przez Magdalena Wit-Wesolowska

Dziś chciałabym poruszyć temat czy po kolizji lub wypadku drogowym istnieje konieczność poddania się badaniom psychologicznym. Kto takie badania musi zrobić, jak one wyglądają, kto kieruje na takie badania – postaram się rozjaśnić Wam nieco ten temat.

Kolizja drogowa a wypadek

Po pierwsze należy odpowiedzieć sobie na pytanie, czym różni się wypadek drogowy od kolizji.KOLIZJA DROGOWA jest wykroczeniem. W próbie definicji tego zdarzenia można posiłkować się kodeksem wykroczeń, w którym art. 86 tak ją reguluje:

Często w życiu codziennym korzystamy z tych określeń zamiennie. Jednak ważne jest, aby potrafić prawidłowo te zdarzenia drogowe zdefiniować ze względu na to, że niosą za sobą zupełnie inne konsekwencje. Przede wszystkim należy zaznaczyć, że

§ 1. Kto na drodze publicznej, w strefie zamieszkania lub strefie ruchu, nie zachowując należytej ostrożności, powoduje zagrożenie bezpieczeństwa w ruchu drogowym, podlega karze grzywny.

§ 2. Kto dopuszcza się wykroczenia określonego w § 1, znajdując się w stanie po użyciu alkoholu lub podobnie działającego środka, podlega karze aresztu, ograniczenia wolności albo grzywny.

§ 3. W razie popełnienia wykroczenia określonego w § 1 przez osobę prowadzącą pojazd można orzec zakaz prowadzenia pojazdów.

Co prawda nie pada tu bezpośrednio słowo kolizja, ale skrywa się to pod postacią: „powoduje zagrożenie bezpieczeństwa w ruchu drogowym”. Najogólniej można by przyjąć, że kolizja to takie zdarzenie drogowe, w którym nie ma ofiar, nikt nie odniósł obrażeń trwających ponad 7 dni, istnieją głównie szkody materialne.
Inaczej sytuacja wygląda w przypadku WYPADKU DROGOWEGO, które już prawnie

definiowane jest jako przestępstwo i jako takiej definicji prawnej szuka się w kodeksie karnym. art. 177 kodeksu karnego:

§ 1. Kto, naruszając, chociażby nieumyślnie, zasady bezpieczeństwa w ruchu lądowym, wodnym lub powietrznym, powoduje nieumyślnie wypadek, w którym inna osoba odniosła obrażenia ciała określone w art. 157 § 1, podlega karze pozbawienia wolności do lat 3.

§ 2. Jeżeli następstwem wypadku jest śmierć innej osoby albo ciężki uszczerbek na jej zdrowiu, sprawca podlega karze pozbawienia wolności od 6 miesięcy do lat 8.

§ 3. Jeżeli pokrzywdzonym jest wyłącznie osoba najbliższa, ściganie przestępstwa określonego w § 1 następuje na jej wniosek.

Czyli najogólniej można powiedzieć, że wypadek drogowy to takie zdarzenie drogowe, które pociągnęło za sobą ofiary w ludziach, w tym także u sprawcy tego zdarzenia lub spowodowało obrażenia trwające ponad 7 dni.

Kto może zostać skierowany na badania psychologiczne?

Bez obaw. To nie jest tak, że każda jedna osoba, która miała to nieszczęście, że uczestniczyła w jakimś zdarzeniu drogowym, będzie musiała przechodzić badania psychologiczne. Ustawa o kierujących pojazdami dosyć precyzyjnie wskazuje, kto powinien poddać się takim badaniom.

Art. 82. 1. Badaniu psychologicznemu przeprowadzanemu w celu ustalenia istnienia lub braku przeciwwskazań psychologicznych do kierowania pojazdem,zwanym dalej „badaniem psychologicznym w zakresie psychologii transportu”,podlega:
(…)
3) kierujący motorowerem, pojazdem silnikowym lub tramwajem, jeżeli był sprawcą wypadku drogowego, w następstwie którego inna osoba poniosła śmierć lub doznała obrażeń, o których mowa w art. 156 § 1 lub art. 157 § 1 Kodeksu karnego;

Czyli reasumując, jeśli zdarzenie drogowe, którego byłeś sprawcą zostało zakwalifikowane jako wypadek drogowy, w następstwie, którego ktoś poniósł śmierć lub doznał obrażeń co do zasady trwających ponad 7 dni, możesz spodziewać się skierowania na badania psychologiczne.

Kto kieruje na badania psychologiczne?

Decyzję o skierowaniu na badanie psychologiczne wydaje Starosta działając w oparciu o art. 99 ustawy o kierujących pojazdami.

Art. 99. 1. Starosta wydaje decyzję administracyjną o skierowaniu kierowcy lub osoby posiadającej pozwolenie na kierowanie tramwajem na:
(…)
3) badanie psychologiczne w zakresie psychologii transportu, jeżeli:
(…)
d) kierując pojazdem spowodowała wypadek drogowy, w następstwie którego inna osoba poniosła śmierć lub doznała obrażeń, o których mowa w art. 156 § 1 lub art. 157 § 1 Kodeksu karnego;

Gdzie można zrobić takie badanie psychologiczne?

Badanie psychologiczne można wykonać w dowolnej placówce – pracowni psychologicznej, w której pracuje psycholog uprawniony do badań z zakresu psychologii transportu. Nie ma konieczności wykonywania tych badań np. w wojewódzkich ośrodkach medycyny pracy.

Jak wygląda badanie?

Rozporządzenie w sprawie badań psychologicznych kierowców wskazuje ogólnie, jaki powinien być zakres badania psychologicznego. Wymienia się tam:

wywiad bezpośredni i obserwację osoby badanej;
badania narzędziami diagnostycznymi;
ocenę i opis osoby badanej pod względem:

sprawności intelektualnej i procesów poznawczych,
osobowości, z uwzględnieniem funkcjonowania w trudnych sytuacjach, a także dojrzałości społecznej,
sprawności psychomotorycznej.

Badanie nie musi przebiegać w wyżej podanej kolejności. Jeśli chodzi o wywiad, psycholog z pewnością będzie zbierał podstawowe informacje o osobie badanej (np. dotyczące stażu w kierowaniu pojazdami, dotychczasowej historii związanej z prowadzeniem auta), pytał o okoliczności wypadku i jego konsekwencje czy o ogólny stan osoby badanej po wypadku (np. pod kątem możliwości wystąpienia stresu pourazowego, depresji czy zaburzeń lękowych). O tym, jak wygląda samo badanie psychologiczne pisałam Wam już TUTAJ.

Część zasadnicza badania to ocena sprawności psychomotorycznej (głównie pod względem refleksu i koordynacji wzrokowo-ruchowej) i część testowa. Część testowa obejmuje sprawdzenie intelektu (możesz o tym przeczytać tu), osobowości i funkcjonowania w sytuacjach trudnych. Natomiast to psycholog dobiera sobie metody, którymi bada i w zależności od osiąganych wyników może te metody dowolnie modyfikować. Nic nie stoi na przeszkodzie, aby poszerzyć badanie w uzasadnionych przypadkach lub pojawiających się wątpliwościach.

Nie ulega wątpliwości, że badanie powypadkowe jest trudne za równo dla psychologa, jak i dla osoby badanej. Pamiętajcie też, że od orzeczenia psychologicznego można się odwołać, a ściślej wystąpić z wnioskiem o ponowne badanie psychologiczne. Jest na to 14 dni i dokonuje się tego przez psychologa, który takie orzeczenie wydał. Ponowne badanie odbywa się co do zasady (wyjątkiem jest sytuacja, w której to WOMP wydał orzeczenie, z którego treścią osoba badana się nie zgadza) w wojewódzkim ośrodku medycyny pracy właściwym dla miejsca zamieszkania osoby badanej i jest OSTATECZNE.

Mam nadzieję, że kwestia tego kto będzie musiał takie badania przechodzić i jak one mogą przebiegać jest już dla Was jaśniejsza. Zapraszam także do obejrzenia filmiku 🙂