Aura już coraz bardziej świąteczna. Jesteśmy zabiegani w gorączce poszukiwania bożonarodzeniowych prezentów, przepracowani, bo wiadomo jak to jest w firmach przy zbliżającym się końcu roku. O zmęczeniu było w zeszłym tygodniu. Dziś pomyślałam sobie, że warto poruszyć temat uwagi i spostrzegawczości. Wiedzieliście, że obniżony poziom podzielności, przerzutności i koncentracji uwagi współwystępuje w co drugim wypadku i kolizji? Jest więc wymieniany jako jedna z przyczyn błędów popełnianych w ruchu drogowym. No właśnie. Czym jest ta uwaga? ? Co nas najbardziej rozprasza? Zapraszam do krótkiej lektury i do obejrzenia filmiku z prezentacją, w którym znajduje się jeszcze więcej szczegółów.
Dla nas psychologów transportu trudno te pojęcia zupełnie rozdzielić, gdyż wiele metod i narzędzi, którymi dysponujemy służy do badania obu tych zdolności jednocześnie.
Ale powiedzmy (a napiszmy w zasadzie) bardzo skrótowo , na tzw. „chłopski rozum” z czym mamy do czynienia.
SPOSTRZEGANIE –> to najprościej ujmując wyodrębnienie bodźców, wykrywanie podstawowych elementów otoczenia.
UWAGA –> system odpowiedzialny za selekcję informacji i zapobieganiu negatywnym skutkom przeładowania systemu poznawczego przez nadmiar danych (Nęcka).
No dobra ale czy czy to naprawdę AŻ tak ważne przy prowadzeniu samochodu? Funkcjonowanie uwagi składa się tak naprawdę z kilku aspektów. To między innymi umiejętność przeszukiwania pola widzenia, a więc szukanie znaków drogowych, co jest tym trudniejsze im więcej elementów (często rozpraszających) występuje w otoczeniu. To także przedłużona koncentracja uwagi, a więc nasza CZUJNOŚĆ na wykrycie, rozpoznanie i reakcję na subtelne zmiany w otoczeniu. To wreszcie ta słynna podzielność i przerzutność uwagi, czyli zdolność do skupienia się na kilku rzeczach na raz (podzielność) i zdolność do przełączania się pomiędzy dwoma zadaniami (przerzutność). I co? Nie wykorzystujecie tych umiejętności (choćby półświadomie i automatycznie) prowadząc pojazd mechaniczny? Pewnie, że wykorzystujecie. A tak przy okazji tego tematu. Kierowca powinien być skoncentrowany, to jasne. Koncentracja uwagi to zdolność do świadomego kierowania i utrzymania uwagi na określonym rodzaju czynności, możliwość nierozpraszania się pod wpływem działania nawet stosunkowo silnych bodźców nie związanych z wykonywaniem czynności. Prowadzenie samochodu to wbrew pozorom bardzo odpowiedzialne zadanie i dlatego właśnie kierowca powinien być otwarty na wszystkie sygnały, które do niego dochodzą w czasie jazdy i w oparciu o nie podejmować trafne decyzje. Rozproszenie uwagi czy zbyt wiele bodźców powodują, że jego decyzje mogę być spóźnione albo błędne. Mniej sygnałów rozpraszających uwagę kierowcy to większe bezpieczeństwo jazdy.
Macie pomysł co najbardziej rozprasza uwagę podczas kierowania pojazdem? Dalibyście radę stworzyć taką listę dystraktorów?
…
..
.
DAWAJCIE!
Co jest na pierwszym miejscu Waszym zdaniem?
Oto lista NAJWIĘKSZYCH dystraktorów:
Myślicie sobie pewnie teraz ile razy Wy podczas jazdy wykonujecie czynności, które de facto Was rozpraszają w mniejszym lub większym stopniu. Zaraz znajdą się pewnie osoby, które powiedzą, że takie czynności w ogóle ich nie rozpraszają. Jasne. Do czasu moi Drodzy, do czasu.
Podsumowując:
uwaga należy do najważniejszych właściwości psychicznych kierowcy. Kierowanie pojazdem wymaga od nas stałej uwagi. Istnieje wiele czynników, które mogą nas rozpraszać (nie tylko takie jak telefon czy radio, ale i przyjmowane leki, jazda w dużym natężeniu ruchu czy zmęczenie). W kierowaniu pojazdem częściowe odciążenie uwagi następuje w wyniku automatyzacji ruchów. I właśnie. Jako doświadczeni kierowcy często korzystamy z tzw. drogi na skróty. Porównajcie sobie schemat kierowania zautomatyzowanego i niezautomatyzowanego.
Widzicie różnice? To właśnie ta nasza droga na skróty.Czynności automatycznie nie angażują tyle mechanizmów uwagi i pamięci, dzięki czemu możemy skierować uwagę na coś innego.
To tyle na dzisiaj, zapraszam do zapoznania się z materiałem zawartym w filmiku 🙂
