PSYCHOTESTY: TESTY cz. 2

Witajcie. Dziś opowiem Wam o testach badających temperament. Są one chętnie wykorzystywane w badaniach z psychologii transportu, przy niektórych badaniach pełnią bardzo ważną rolę. Często nawet zaleca się, aby podczas badania wykonać badanie i osobowości i temperamentu. Oczywiście to, jaki test zostanie użyty zależy przede wszystkim od tego jaki jest cel badania, czy osoba badana posiada już kartotekę u danego psychologa, no i oczywiście od wyników.

Temperament – definicja

Do najczęściej wykorzystywanych testach do badania osobowości już Wam pisałam. Dziś zajmiemy

się temperamentem. Temperament to zespół dziedziczonych cech osobowości, które są zdeterminowane genetycznie, ujawniają się już w 1 roku życia i w związku z tym stanowią fundament dla kształtowania się i rozwoju osobowości. Jeśli rozumiemy temperament jak Buss i Plomin, to będzie on wpływał tak naprawdę na każdą sferę naszego życia. Obecnie często posługuje się definicją zaproponowaną przez Strelaua, który uważa, że temperament odnosi się do względnie stałych cechy organizmu, pierwotnie biologicznie zdeterminowanych. Przejawiają się one w formalnych cechach zachowania, sprowadzających się do poziomu energetycznego i charakterystyki czasowej reakcji. Pojawiają się we wczesnym dzieciństwie i podlegają zmianom pod wpływem dojrzewania/starzenia się oraz zmianom środowiskowym. Dzięki tej definicji uzmysławiamy sobie, że temperament nie jest równoznaczny z osobowością, stanowi za to jej nierozerwalny element. Ale do rzeczy. Badanie temperamentu w psychologii transportu ma długą historię, ponieważ umożliwia ocenę indywidualnych predyspozycji akceptacji i potrzeby działań ryzykownych oraz zapotrzebowania na stymulację.

Testy badające temperament

Przedstawię Wam krótką charakterystykę trzech testów w oparciu o oficjalne dane publikowane przez na co zwracać uwagę podczas rozwiązywania testów.

Pracownię Testów Psychologicznych. Ze względu na to, że tymi metodami mogą badać jedynie psycholodzy, nie mogę zdradzać zbyt wielu szczegółów. Polecam także przeczytać mój artykuł o tym

FCZ-KT

Liczba pytań: 120

Sposób odpowiadania: TAK/NIE

Skale diagnostyczne: Żwawość, Perseweratywność, Wrażliwość sensoryczna, Reaktywnoścć emocjonalna, Wytrzymałość i Aktywność

Test zawiera także wersję zrewidowaną – FCZ-KT(R) składa się ze 100 pozycji, do których badany ustosunkowuje się na 4-stopniowej skali odpowiedzi, oprócz 6 wyżej wymienionych skal, zawiera jedną dodatkową – rytmiczność.
Przykład pytania: Chętnie wykonuję kilka czynności jednocześnie.

PTS

Liczba pytań: 57

Sposób odpowiadania: skala 4-stopniowa (zdecydowanie zgadzam się – raczej zgadzam się – raczej nie zgadzam się- zdecydowanie nie zgadzam się

Skale diagnostyczne: Siły procesu pobudzenia (SPP), Siły procesu hamowania (SPH) i Ruchliwości procesów nerwowych (RPP)

Przykład pytania: Kiedy dookoła mnie dużo się dzieje, nie potrafię pracować.

EAS

Liczba pytań: 20

Sposób odpowiadania: skala 5-stopniowa (zdecydowanie nie – zdecydowanie tak)

Skale diagnostyczne: emocjonalność (niezadowolenie, strach i złość), aktywność i towarzyskość,

Przykład pytania:

W literaturze dla psychologów transportu można znaleźć także inne propozycje narzędzi, jak np. Kwestionariusz Poszukiwania Doznań SSS-V czy Test Zachowań Ryzykownych TZR Studenskiego.

Kilka słów o użyteczności tych konkretnych narzędzi znajdziecie w filmiku, na który Was serdecznie zapraszam.