PSYCHOTESTY: TESTY cz.5

Witajcie, zbliżamy się coraz bardziej do zakończenia tematu testów wykorzystywanych w badaniach psychologicznych. Omówiłam Wam już testy psychologiczne wykorzystywane do badania osobowości, temperamentu, dojrzałości społecznej i emocjonalnej. Teraz przyszła pora, żeby zająć się tematem stresu, radzenia sobie w sytuacjach trudnych. Metodyka zawarta w rozporządzeniu mówi o tym, że:

„w zakresie oceny osobowości uprawniony psycholog dobiera narzędzia i techniki diagnostyczne pozwalające ustalić dojrzałość społeczną (rozumienie norm, samokontrola, przystosowanie) oraz dojrzałość emocjonalną (radzenie sobie w sytuacjach trudnych, zrównoważenie emocjonalne i jego wpływ na ryzyko dezorganizacji zachowania)”.

Zarówno styl reakcji na stres jak i indywidualne predyspozycje do tego, by sobie z nim radzić stanowią charakterystykę danej osoby i są powiązane m.in. z typem temperamentu (w szczególności z reaktywnością). Oczywiście stres różnie działa na różne osoby. Dla jednej osoby jakaś sytuacja będzie stanowiła bodziec do mobilizacji, a u innej znowu wywoła lęk czy nawet sparaliżuje. Od tego jak kierowca spostrzega różne czynniki stresogenne, jak je interpretuje i w końcu jak zazwyczaj radzi sobie w sytuacjach trudnych, będą zależały jego zachowania i reakcje. W związku z tym różni kierowcy będą reagować w sposób odmienny na tą samą sytuację drogową. Będzie na to miała wpływ płeć, posiadane doświadczenie, cechy osobowości, a także to jak zinterpretuje i oceni się daną sytuację. Natomiast jeśli stres będzie

długotrwały, to może on spowodować problemy ze zdrowiem, obniżać nasze możliwości, chęć do pracy, a nawet przyczynić się do wypalenia zawodowego. Dlatego tak ważne jest ocenienie tego, jak dana osoba radzi sobie z sytuacją trudną czy stresową. Zresztą współczesne podejścia do tematyki stresu zawsze ujmują w koncepcji również sposoby radzenia sobie z nim. Nie będę tu omawiała różnych koncepcji związanych z funkcjonowaniem w warunkach stresowych, na to przyjdzie czas (pewnie napiszę osobny wpis), ale skupię się na możliwych i dostępnych narzędziach.
O stresie, radzeniu sobie w sytuacjach trudnych i w ogóle funkcjonowaniu w takich sytuacjach możemy wnioskować z szeregu różnych narzędzi, za równo klasycznych papier-ołówek, jak i dostępnych komputerowo. Ja podzieliłam je na 4 grupy:

testy określające sposoby radzenia sobie w sytuacji stresu:

i tu najbardziej znana metoda czyli CISS (48 twierdzeń, 5-stopniowa skala, 3 style – skoncentrowany na zadaniu, na emocjach i na unikaniu),
COPE – 60 stwierdzeń, na które badany odpowiada na 4-stopniowej skali, pozwala na ocenę 15 strategii reagowania w sytuacjach stresowych,
Mini – COPE – 28 stwierdzeń, 14 strategii radzenia sobie ze stresem.

testy określające poziom stresu:

KPS – 27 twierdzeń, bada ogólny poziom stresu, wyniki odnoszą się do napięcia emocjonalnego, stresu zewnętrznego, stresu intrapsychicznego,
PSS-10 –10 pytań, natężenie stresu związanego z sytuacją życiową w ostatnim miesiącu.

testy do pomiaru nasilenia cech tzw. osobowości stresowej:

DS – 14 – 14 stwierdzeń, z których mierzy się skłonność do przeżywania negatywnych emocji oraz tendencję do powstrzymywania się od wyrażania tych emocji.

testy dostępne na platformach komputerowych do badań psychologicznych:

SCOPE – test z platformy TEST2DRIVE, test służy do oceny za równo nasilenia odczuwanego stresu oraz pozwala na zidentyfikowanie stylów radzenia sobie w sytuacjach trudnych, 47 opisów, 4-stopniowa skala.

Także jak widać, jest w czym wybierać. Przy ocenie sytuacji stresowych warto brać pod uwagę za równo stres w pracy, ale także stres w sferze prywatnej (problemy finansowe, zdrowotne, kłopoty małżeńskie itp.). W końcu np. trudna sytuacja finansowa czy posiadane długi mogą przekładać się bezpośrednio na sposób i jakość wykonywania obowiązków służbowych. Warto także potrafić wskazać osobie badanej efektywne sposoby radzenia sobie ze stresem.