Wiele się czyta i słyszy o zjawisku agresji, szczególnie w obecnych czasach. Rzadziej wspomina się o agresji drogowej, a istnieje takie zjawisko i de facto większość z nas spotyka się z nim dość regularnie na drodze. I choć samo pojęcie agresji można dość łatwo zdefiniować, tak już definicja agresji drogowej stwarza więcej problemów, głównie ze względu na kładziony nacisk na intencjonalność tego zachowana w ruchu drogowym.
Pewnego ujednolicenia próbowano dokonać podczas Globalnej Internetowej Konferencji Dotyczącej Agresywnej Jazdy Samochodem. , Zaproponowano, aby określić agresję drogową jako takie zachowanie na drodze, gdy kierowca umyślnie zwiększa ryzyko kolizji w wyniku manewrów spowodowanych zniecierpliwieniem, złością czy pod wpływem deficytu czasowego. Jest to oczywiście pewna propozycja uchwycenia tego tematu.
blisko 80% kierowców spotyka się przynajmniej raz w tygodniu z agresją ze strony innych kierujących
Z badań przeprowadzonych przez Ośrodek Badań Opinii Publicznej na zlecenie Krajowej Rady Bezpieczeństwa Ruchu Drogowego, dotyczących agresji i kultury na drodze, wynika, że: blisko 80% kierowców spotyka się przynajmniej raz w tygodniu z agresją ze strony innych kierujących. Ale jedynie co 10 kierowca przyznaje się do zachowań ryzykownych czy agresywnych na drodze. Z badań wynika, że na pytanie „Czy prowadzisz samochód w sposób bezpieczny?”, twierdząco odpowiedziało aż 95% ankietowanych, a badaniach amerykańskich było to 85 %. Przy czym do zachowań agresywnych przyznaje się w zależności od badań od 10 do 30% Można przypuszczać, że jest to efekt przekonania, że łatwiej ocenia się zachowanie innych jako agresywne), niż ocenić własne zachowanie jako agresywne .
Jakie zachowania mogą być odebrane jako agresywne?
- Nadmierna prędkość
- Jazda na zderzaku
- Zajeżdżanie drogi
- Miganie światłami
- Korzystanie z klaksonu
- Gestykulacja
- Wyzwiska
- Nagłe hamowanie przed innym pojazdem
- Ruszanie z piskiem opon
- Częsta zmiana psów ruchu
Co może wyzwalać agresję?
Anonimowość – to jeden z głównych czynników, które może powodować agresję w stosunku do innych. Jazda samochodem daje poczucie bycia anonimowym, szansa na ponowne spotkanie danego kierowcy nie jest przecież duża, mniejsze prawdopodobieństwo bycia rozpoznanym czy zauważonym koreluje np. z częstotliwością używania klaksonu.
Warunki drogowe, w szczególności jakieś nieprzewidziane utrudnienia mogą wywołać frustrację, która może stanowić przyczynę zachowań agresywnych.
Również istnieje silny wpływ presji czasu na zachowania agresywne. Konieczność szybkiego dojechania w jakieś miejsce wraz z innymi czynnikami np. sytuacją na drodze, warunkami atmosferycznymi, korkami może doprowadzić do frustracji i w rezultacie do wybuchu agresji.
Nie bez znaczenia pozostaje też stan kierowcy, jego stan emocjonalny, emocje i myśli, które towarzysza mu podczas jazdy samochodem, jakiejś konflikty w sferze zawodowej czy prywatnej mogą przyczyniać się do odczuwania emocji negatywnych, które mogę nie zniknąć podczas jazdy
Z badań wynika też, że osoby charakteryzujące się tzw. wzorcem zachowania typu A mogę przejawiać większą skłonność do zachowań nieadekwatnych na drodze, m.in. przez to, że są to osoby, które są bardziej niecierpliwe, mniej podatne na stres czy presję czasu, tendencją do zachowań rywalizacyjnych.
Nie bez znaczenia na pewno pozostaje fakt, tego jak dany kierowca potrafi radzić sobie z sytuacjami trudnymi czy stresowymi na drodze, jakie ma umiejscowienie kontroli, jaka jest jego samoocena i umiejętność trafnej oceny sytuacji drogowej. Istnieją także osoby, które po prostu mają pewną łatwość i gotowość do odczuwania i reagowania gniewem, więc będą gorzej radzić sobie z kontrolowaniem emocji.
Z badań wynika, że jeśli chodzi o zachowania agresywne na drodze to dotyczą one po równo kobiet i mężczyzn. Różnica polega po prostu na tym, jak się ta agresja przejawia. Kobiety częściej przejawiają agresję słowną, a mężczyźni fizyczną. Często pojawia się takie stwierdzenie, że agresja w ruchu drogowym to domena młodych, albo, że małe doświadczenie w prowadzeniu samochodów może predysponować do większej agresji ale nie znajduje to potwierdzenia w badaniach.
Na pewno lepiej zapobiegać agresji drogowej, a można to robić poprzez naukę pewnego asertywnego, kulturalnego stylu prowadzenia pojazdu. Każdy kierowca powinien dbać o dobro wszystkich użytkowników ruchu drogowego.
Zachęcam dodatkowo do obejrzenia filmiku, w którym mówię nieco więcej o agresji w ruchu drogowym, jak może się przejawiać, ale też jak sobie z nią radzić.
